No meu mar da tranquilidade hai citas periódicas. Coloco ben as cunchas para encontrarme con vellos amigos.
«Ti es un misterio, querida -dixo a nai, e Grady, mirando desde o outro lado da mesa a través dun centro de rosas e fento, sorriu con indulxencia: son un misterio, si, e compraceuse na idea». Así se inicia Cruceiro de verán, de Truman Capote, e con estas palabras toca a miña vaidade pois tamén eu me teño compracido cando me descobren e falan dunha parte íntima de min da que me sinto orgullosa e que coquetamente non divulgo.
Unha moza de dezasete anos queda soa durante un verán en Nova York mentres os seus pais fan unha viaxe a Europa. Nesa decisión hai intereses ocultos que rápido se van desvelando. A dobre vida da protagonista permítenos adentrarnos na sociedade ben americana posterior á Segunda Guerra Mundial cos seus modos frívolos de cócteles, apartamentos nas grandes avenidas, bailes e chismes e nos modos dunha clase humilde de familias numerosas, talleres, revistas e partidos de béisbol. Todo na mesma gran cidade pero ben separado, distante como o tempo que leva ir en metro de Manhattan a Brooklyn. Pero o xogo do desexo constrúe unha historia que se escapa das mans, que se inicia coa ledicia e coa levedade da falta de miras e se vai cargando polo peso da realidade.
A voz narrativa vai saltando dun sitio a outro e consigue traspasar como a propia historia a capa superficial das apariencias para afondar no profundo, facendo que a humanidade agrome nesa casa de bonecas artificial que Grady crea nese caluroso verán.
Cara a metade da obra, descubro un fragmento revelador sobre as diferencias de clase:
«Pois o certo era que os Manzer eran unha familia (…). Pertencíalles a eles, aquela vida, aqueles cuartos; e eles pertencíanse os uns aos outros (…). Para Grady (…) aquela era unha atmosfera estraña, cálida, mesmo exótica. Así e todo, non era unha atmosfera que ela escollería para si: as presións abafantes e ineludibles da intimidade cos outros axiña a habían murchar: o seu sistema requiría o clima frío e exclusivo da individualidade. Non tiña reparo en dicir: son rica, o diñeiro é a illa en que vivo; dado que avaliaba na súa xusta medida o valor daquela illa, era consciente de que naquel terreo estaban as súas raíces; e por causa do diñeiro sempre se podía permitir as mudanzas: casas, mobles, persoas. Se os Manzer entendían a vida de xeito diferente, era porque non foran educados para aquelas vantaxes: víanse compensados cun maior apego ao pouco que si tiñan, e non había dúbida de que para eles o ritmo da vida e da morte soaba nun tambor máis pequeno, pero máis concentrado».
A conciencia do que unha é, a onde pertence, a conciencia de cal é o sinal da súa pertenenza a ese sitio e o que conleva: a mudanza, todo se compra e todo se vende, todo é lixeiro, tamén efémero, pouco estable porque é pasaxeiro e non chega a ter nunca o calado suficiente para permanecer. Mais iso é unha marca e esta si é indeleble. Aí está o pouso da educación. Como zafarse del? Pódese? Mellor, quérese?